آوارگان افغان،‌ بزرگ‌ترین سیهروزان جمعیت جهان

کودک بی‌جاشده در کمپ کوچی‌آباد کابل

در ۲۰ جون ۲۰۱۴، دفتر «کمیساریای عالی ملل متحد برای مهاجرین – یو.ان.ایچ.سی.ار» گزارش «هزینه انسانی جنگ» را به نشر رسانید که در آن از دربدری بیشتر از ۵۱ میلیون انسان در سرتاسر جهان صحبت می‌کند. این بالاترین رقمی است که از جنگ جهانی دوم تا به حال (۲۰۱۳) درج شده‌است. در شروع این گزارش آمده:

«تا پایان ۲۰۱۳، ۵۱.۲ میلیون تن در سراسر جهان بنابر زجر، منازعه، خشونت عمومی و نقض حقوق بشر مجبور به بی‌خانمانی شده‌اند. ۱۶.۷ میلیون شان مهاجران هستند... این رقم جهانی شامل ۳۳.۳ میلیون بی‌جاشدگان داخلی و در حدود ۱.۲ میلیون پناه‌جویان نیز می‌گردد. اگر این ۵۱.۲ میلیون ملتی می‌بودند، آنان بیست و ششمین کشور پرنفوس جهان را می‌ساختند.»

یکبار دیگر همانند مصایب جهانی متعدد دیگر، افغانستان با ۲.۵۶ میلیون مهاجر سرگردان در کشورهای مختلف، مقام اول را از آن خود کرده و پس از آن سوریه با ۲.۴۷ میلیون و سومالیا با ۱.۳۲ میلیون مهاجر در رده دوم و سوم قرار دارند. بیشتر مهاجران افغان در پاکستان و ایران به سر می‌برند ولی عده‌ای، حتا با قبول خطر مرگ، راهی کشورهای اروپایی و آسترالیا می‌شوند.

افغانستان بزرگترین منبع آوارگان جهان
افغانستان بزرگترین منبع آوارگان جهان (گراف از: «یو.ان.ایچ.سی.ار»)

در گزارش دیگری که «یو.ان.ایچ.سی.ار» در جون ۲۰۱۰ تحت عنوان «درختان فقط در هنگام باد شور می‌خورند» به نشر رسانیده، از مشکلات جوانان و نوجوانان افغان می‌گوید که برای رسیدن به اروپا، انگلستان و کشورهای اسکندناوی، حتا با قبول خطر مرگ از راه ایران به ترکیه و از آنجا به یونان و بعد به ایتالیا خود را می‌رسانند. با خواندن این گزارش، موی بدن انسان ایستاده می‌شود. جوانان و نوجوانان مهاجر می‌گویند که گواه غرق‌شدن هم‌سفران شان توسط قاچاقبران و پولیس مرزی در مسیر ترکیه به یونان بوده‌اند.

علاوه بر این، افغان‌های دیگر از طریق اندونیزیا به‌وسیله کشتی‌های کوچک به‌سوی آسترالیا می‌روند و اکثر اوقات کشتی‌های شان توسط پولیس مرزی این کشور به‌طور عمدی غرق می‌شوند. افغان‌هایی که در این سفر جان سالم بدر برده‌اند، می‌گویند که حتا دیده‌اند که والدین برای نجات جان خویش، مجبور شده‌اند تا کودکان شیرخوار شان را طعمه دریا کنند.

اگرچه آمار و ارقام ارایه‌شده تکان‌دهنده هستند، ولی نکاتی مهم‌تر از آن وجود دارند که این گزارش‌ها به آن هیچ نپرداخته یا بسیار سرسری تیر شده:‌ ۱- برخورد دولت و پولیس کشورهای میزبان با مهاجران؛ ۲- دست کشورهای امپریالیستی بخصوص امریکا در سرزمین بی‌جاشدگان.

مهاجران و پناه‌جویان با رسیدن به این کشورها، با دولت و پولیس فاشیستی و راست که حکومت را به دست دارند، مواجه می‌شوند که تبعیض نژادی در تار و پود شان گره خورده‌است و به گفته بعضی از افغان‌ها سگ شان را بیشتر از تو ارزش می‌دهند. مثلا در ترکیه و یونان هیچ‌گونه رهایشگاهی برای شان وجود ندارد و آنان مجبور هستند که در زیر پل‌ها زندگی کنند یا در جنگلات از پلاستیک‌های کهنه برای خود خیمه بسازند. در سال‌های اخیر دیدیم که با چه وحشتی دولت‌های فاشیستی ایران، ترکیه، یونان، ایتالیا و فرانسه (مسیری که افغان‌ها خود را به اروپا می‌رسانند) معترضان کشورهای خود را سرکوب کردند، حال چه رحمی بر مهاجران خواهند کرد.

کودکان مهاجر و بی‌سرپناه افغان در انگلستان
کودکان مهاجر و بی‌سرپناه افغان در انگلستان (عکس از: «یو.ان.ایچ.سی.ار»)

در فرانسه اردوگاهی برای مهاجران وجود داشت که به «جنگل» مسما بود و به‌طور واقعی قانون جنگل در آن حاکم بود. هرچند پس از فشارهای سازمان‌های مدافع حقوق مهاجران، دولت فرانسه این اردوگاه را مسدود نمود ولی قانون جنگل درمقابل مهاجران هنوز پابرجاست. «طلوع تلایی»، یکی از احزاب راست فاشیستی یونان است که به‌طور علنی خود را همفکر هیتلر اعلام نموده، یکی از شعارهای کارزار انتخاباتی شان، سرکوب مهاجران بود. در ۱۴ می ۲۰۱۴، «وایس نیوز» گزارش داد که چندین مهاجر افغان در ترکیه در جریان اعتصاب غذایی برای اعتراض برضد برخورد غیرانسانی دولت این کشور، لب‌های شان را دوختند.

سازمان «عفو بین‌الملل» در گزارش ۲۰۱۴، «یونان: مرز امید و ترس»، داستان غم‌انگیز دو بازمانده افغان در غرق‌شدن کشتی، احسان‌الله صافی، ۳۹ ساله، و صبور عزیزی، ۳۰ ساله، را چنین بازگو می‌کند:

«۲۷ نفر در عرشه آن کشتی چوبی بودند:‌ ۲۴ تن از افغانستان و ۳ از سوریه. هشت تن شان کودکان شیرخوار و کمی بزرگ‌تر بودند. در ۱۹ جنوری ۲۰۱۳، کشتی شان در ۱۰:۳۰ شب ترکیه را به مقصد یونان ترک کرد. بعد از نیمه شب، ماشین کشتی به مشکل برخورد و آنان مجبور به توقف شدند. آنان تقریبا ۱۰۰ متر دورتر از ساحل یکی از جزیره‌ها قرار داشتند وقتی توسط کشتی محافظان ساحلی یونان یافت شدند. هردوی این دو مرد گفتند که زمانی که آنان برای محافظان ساحلی گفتند که آنان مهاجر هستند و کشتی شان خراب و در کشتی کودکان نیز است، محافظان ساحلی شروع به غالمغال و فیرهای هوایی کردند.»

محافظان ساحلی یونان کشتی شان را با کشتی خود به‌وسیله ریسمان می‌بندد و آنان را دوباره با سرعت زیاد به سمت ترکیه می‌کشاند، که در نتیجه کشتی شان غرق می‌شود. در این جنایت دولت یونان، آقای صافی و عزیزی موفق به نجات خویش می‌شوند ولی کودکان به شمول کودک ۱۸ ماهه شیرخوار و همسر شان را از دست می‌دهند.

نکته‌ای دیگری که اکثر گزارش‌ها از بیان آن ابا ورزیده‌اند، نقش کثیف دولت‌های امپریالیستی در سرزمین‌های زادگاه مهاجران است.

تقریبا تمامی کشورهایی که منبع اصلی مهاجران و بی‌جاشدگان داخلی هستند، مورد هدف جنگ‌های استیلاگر دولت امپریالیستی امریکا قرار گرفته‌اند یا از تحریم‌های اقتصادی این کشور رنج می‌برند؛ در دیگر کشورها هم رژیم‌های دست‌نشانده‌ی شان به کمک دولت امریکا زیر نام مبارزه علیه تروریزم، مردم شان را از دم تیغ می‌کشند.

این شامل پنج کشور از شش کشوری با بیشترین جمعیت بی‌جاشدگان را دربرمی‌گیرد: سوریه با ۹.۲ میلیون، کلمبیا با ۵.۸ میلیون، افغانستان با ۳.۶ میلیون، سودان با ۲.۶ میلیون و سومالیا با ۲.۴ میلیون. در ضمن، دو کشور دیگر، عراق با ۱.۵ میلیون و پاکستان در حدود ۱ میلیون (بیشتر در مناطق مرزی پشتون‌نشین) به این لیست علاوه می‌گردد.

سوریه که زمانی دومین کشور میزبان برای مهاجران (از عراق) بود، پس از پنج سال مداخله امریکا به کشوری با دومین زادگاه مهاجران تبدیل شده‌است که در لبنان، ترکیه، عراق و اردن سرگردان هستند.

در کشورهای افریقای مرکزی و غربی که شامل مالی، جمهوری افریقای مرکزی و جمهوری دموکراتیک کنگو می‌گردد، مسوولیت این جنایت درمیان دولت فرانسه و امریکا تقسیم شده‌است.

سوال اینجا است که چرا هزاران افغان همچون آقای صافی و عزیزی افغانستان را ترک می‌کنند؟ زیرا آنان با زندگی سگی‌ای در افغانستان دست و پنجه نرم می‌کنند: سرکوب رژیم‌های مستبد، اشغال، جنگ و دربدری، فقر و بی‌کاری و آینده نامطمئن.

اما باید از هموطنان خود درخواست نمود که نسبت به زندگی دردناک و مملو از تحقیر و توهین در خارج، بهتر است در کشور مانده برای تغییر و سرنگونی جنایت‌کاران و خاینان ملی دست به کار شوند. فرار از کشور تنها راه رهیدن از مصایب نیست. راه اصلی، مبارزه و ایستادگی در برابر ستمکاران و اربابان خارجی شان است.

کودکان مهاجر و بی‌سرپناه افغان در انگلستان
نوجوانان مهاجر و بی‌سرپناه افغان در یونان (عکس از: «یو.ان.ایچ.سی.ار»)

مقالات برگزیده

مقالات رسیده

هنر و ادبیات

از صفحات تاریخ ما

تعداد مهمانان حاضر: 79 نفر